Koolstofmonoxide of CO is een gevaarlijk gas, dat reukloos en onzichtbaar is. CO-vergiftiging is de belangrijkste vorm van dodelijke intoxicatie in België. Het ontstaat bij onvolledige verbranding van gas (aardgas, butaan-of propaangas), kolen, stookolie, petroleum, benzine of hout. In aanwezigheid van voldoende zuurstof wordt CO omgezet in het niet giftige CO2 (koolzuurgas). Wanneer onvoldoende zuurstof aanwezig is, wordt het gevaarlijk.
In een woning vormen slecht werkende verwarmingstoestellen en warmwaterinstallaties mogelijke bronnen van CO in combinatie met een slechte verluchting (tekort aan zuurstof). De helft van de vergiftigingen gebeurt in de badkamer. Jaarlijks zijn er in België zo’n 800 à 900 CO-slachtoffers, waar toch een 20-tal mensen aan overlijden.
Er bestaan CO-melders voor huishoudelijk gebruik die een alarmsignaal geven als de CO-concentratie voor een bepaalde tijd verhoogd is.
Hoe kan u het herkennen?
Dit is het moeilijke van de zaak. De verschijnselen die optreden bij iemand met een CO-vergiftiging zijn niet typisch. Koolstofmonoxide is onzichtbaar, geur- en smaakloos, en het veroorzaakt geen irritatie van de luchtwegen.
Als iemand onwel wordt in een ruimte verwarmd door een gasboiler (badkamer), of als meerdere personen klagen over hoofdpijn, duizeligheid en misselijkheid of moeten braken en als de symptomen verminderen als men naar buiten gaat in de frisse lucht of uit de betreffende ruimte , kan dit wijzen op een CO-vergiftiging.
Ernstige CO-vergiftiging wordt gekenmerkt door:
- rode verkleuring van de lippen en het gezicht (in het bijzonder de wangen)
- stuipen
- bewustzijnsverlies tot coma
- hartritmestoornissen, vooral een onregelmatige en snelle hartslag
- opstapeling van vocht op de longen, waardoor ademnood ontstaat
Bij een aanhoudende blootstelling kan men ook snel kortademig worden bij inspanningen, heeft men een algemeen zwaktegevoel, is men verward en heeft men aanhoudende vermoeidheid en de psychische gevolgen hiervan.
Wat doen bij vermoeden CO-vergiftiging?
Als u CO-vergiftiging vermoedt, doe dan het volgende.
- Zorg ervoor dat u zelf niet bevangen geraakt door het gas. Ga nooit zomaar een ruimte in waarin een bewusteloos slachtoffer ligt.
Bel in dit geval onmiddellijk de hulpdiensten.
- Gebruik geen schakelaars (bijv. lichtschakelaar of telefoon) en geen aansteker of lucifers. Als de CO-concentratie hoog is, kan dat een ontploffing veroorzaken.
STAP 1 - Verlucht de kamer
- Open ramen, deuren, garagepoort, …
- Zorg voor voldoende ventilatie.
STAP 2 - Bel 112
- Vermeld:
- dat het om een CO-vergiftiging kan gaan
- of het slachtoffer bewusteloos is of niet.
STAP 3 - Schakel indien mogelijk de vermoedelijke bron uit
- Bijv. verwarmingstoestel, gasgeiser in badkamer, draaiende motor van auto, ...
STAP 4 - Evacueer iedereen naar de frisse lucht
- Als het slachtoffer niet meer ademt, begin dan reanimatie.
- Leg het slachtoffer in zijdelingse veiligheidshouding om verstikking door eigen braaksel te vermijden.
Meer info
Heb je vragen over CO of vermoed je een probleem, dan kan u het gratis nummer 1700 bellen. U kan ook het Antigifcentrum bellen, dat kan gratis op het telefoonnummer 070/245.245.
